សរសេរតាមសូត្រ
មេកុង ជាមហានទីមួយក្នុងអាស៊ីទ្វីប
មានឈ្មោះប្រាកដក្នុងភូមិសាស្ត្រលោក ។ មានបណ្ឌិតអត្ថកោវិទខ្លះយល់ថាទន្លេនេះឈ្មោះមេគង្គទើបសមនឹងស្ថានភាព
ប៉ុន្តែជនជាតិខ្មែរបែរហៅមហាមាគ៌ានេះ ជាទន្លេធំទៅវិញ ព្រោះមានសណ្ឋានធំមហិមាជាងមហាសិន្ធុនានាក្នុងកម្ពុជរដ្ឋ
។ ទន្លេមេកុងមានសីសប្រភពចេញពីមហាបរពតនៅប្រទេសទីបេត៍ ដែលជាសម្ពន្ធវង្សនៃភ្នំហិមពាន្ត
ទន្លេនេះមានដងធ្លាយធ្លុះចុះហូរកាត់អាណាខេត្តចិន និងលាវមកដល់ភូមិភាគមឿងខួងនិងខនត្រង់ព្រំប្រទល់រដ្ឋលាវនិងរដ្ឋខ្មែរ
បែរជាវិកលវិបរិតខុសពីធម្មតាដោយមានភ្នំនិងពំនូកថ្មតាន់ធំៗ ដេរដាសពេញមានសណ្ឋានដូចជាកោះដុះខាំងជាទំនប់របាំងដុះទប់រាំងជលបថ
ឲ្យចាលមិនឲ្យហូរត្របាញ់ស្មើភាគតាមធម្មតា ទឹកហូរចំហុងព្រយុងធ្លាក់ពីលើចុះមកក្រោមឮសូររំពងខ្លាំង
ប្រទើសប្រទាំងហាក់ដូចជាប្រណាំងប្រជែងដណ្តើមផ្លូវគ្នាជាឩបសគ្គមិនឲ្យនាវាចរចុះឡើងបាន
។ ទន្លេនេះមានដងកាត់ឆ្លងចូលមកដល់ស្ថានចំពីបូព៌ាទិស នៃព្រះបរមរាជវាំងក្រុងភ្នំពេញ
បែកចេញជាបួនមុខហាក់ដូចជាប្រតិស្ថាននាមទុកឲ្យរាជធានីនេះមានឈ្មោះថា
ចតុមុខនគរ ។
សម្តេច ជួន ណាត
សំនួរ
១. ចូរពន្យល់ពាក្យ ៖ នទី អត្ថកោវិទ
មហាជលមាគ៌ា សិន្ធុ សីសប្រភព បរពត សម្ពន្ធ ។
២. ចូររកសទិសស័ព្ទនឹង ៖ បថ ។
៣.
ទន្លេមេកុងមានផលប្រយោជន៍យ៉ាងណាដល់ប្រទេសកម្ពុជា ?
ចម្លើយ
១. ការពន្យល់ពាក្យ
នទី = ស្ទឹង ទន្លេ ។
អត្ថកោវិទ = អ្នកឈ្លាស ឬ
ជំនាញក្នុងសេចក្តីពន្យល់ ។
មហាជលមាគ៌ា = ផ្លូវទឹកយ៉ាងធំ ។
សិន្ធុ = ទន្លេ មហាសមុទ្រ ។
សីសប្រភព = ក្បាលស្ទឹង ឬ ក្បាលទន្លេ ។
បរពត = ភ្នំ ។
សម្ពន្ធ = ការតជាប់គ្នា ។
២. សទិសស័ព្ទ
បត់ បទ បដ បថ
បត់ = បត់ដៃ បត់ខោអាវ បត់សៀវភៅ ។
បទ = ជនបទ បទបញ្ជារ........ ។
បដ = ព្រះបដ ។
បថ = ជលបថ ឥរិយាបថ ។
៣. ទន្លេមេកុងមានផលប្រយោជន៍សំខាន់ណាស់ដល់សេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសកម្ពុជា
។ នៅរដូវទឹកឡើង ទន្លេមេកុងដឹកនាំនូវល្បប់យកទៅចាក់បំពេញទីទំនាបឲ្យមានជីជាតិក្នុងការដាំដំណាំ
។ ម្យ៉ាងទៀត ទន្លេមេកុង ជាផ្លូវគមនាគមន៍ក្នុងប្រទេសផង ។
ពាក្យពិបាក
នទី ភូមិសាស្ត្រ អត្ថកោវិទ សិន្ធុ
សីសប្រភព បរពត សម្ពន្ធវង្ស ភ្នំហិមពាន្ត ជលបថ ឩបសគ្គ ប្រតិស្ថាន ចតុមុខនគរ ។
សុភាសិត
“ទឹកត្រជាក់ត្រីកុំ”
